Jeśli wyraz zaczyna się od przedrostka „nano-”, to już wiadomo, że ma się do czynienia z niezwykle drobnymi cząsteczkami. Nie są to może najmniejsze części składowe materii, lecz możliwie najbardziej pomniejszone surowce, które wykorzystuje się w wielu domenach ludzkiej działalności.
Co można osiągnąć metodami SAXS-u?
Powyższy skrót rozwija się w angielską nazwę small angle X- Ray scattering. Podstawowa znajomość języka angielskiego pozwala stwierdzić, czego metoda ta może dotyczyć – małych wiązek rentgena. Ale z czym powinno się ten skrót kojarzyć? Odpowiedzią są tzw. badania nieniszczące, a zatem takie, które nie wpływają negatywnie na badany materiał, dostarczając jednocześnie potrzebnych informacji na jego temat. Co ciekawe, metody saxs nie są wyłącznie domeną przemysłu i technologii. Stosuje się je także w… sztuce. Wrażliwość i mała wytrzymałość historycznych dzieł sztuki nie pozwala na zbyt inwazyjne badania ich struktury, trzeba zatem znaleźć takie metody badawcze, które w żaden sposób nie uszkodzą samego dzieła. SAXS jest doskonałym sposobem, ponieważ wykorzystuje się tu wyłącznie wiązki rentgena. Mała wiązka jest dużo większa niż atomy analizowanej materii, toteż omawiany tu sposób jest niezwykle wydajny i bezpieczny. Dodatkowo należy też wspomnieć o inkluzywnym charakterze metody SAXS, drogie i słabo dostępne narzędzia nie są tu niezbędne, wystarczy zwykły rentgen. Aż trudno uwierzyć, ile zastosowań ma odkrycie niemieckiego naukowca (Wilhelma Röntgena) datowane na schyłek dziewiętnastego wieku.
Wszystko wskazuje na to, że metody SAXS zyskują na coraz większej popularności i dobrze, ponieważ oferują ogrom możliwości przy względnie niewielkich kosztach. Dostępne są nie tylko dla najlepiej zaopatrzonych laboratoriów i instytutów, ale także dla konserwatorów zabytków i dzieł sztuki.